SSRİ-nin əfsanəsi və dünyanın ən güclü qapıçılarından biri olmuş Lev Yaşin onun haqqında belə deyirdi: “Rus Pele”… O, Yaşinə görə Pele qədər yaxşı futbolçu idi. Sovet yazıçısı Aleksandr Nilin isə onun haqqında “Möcüzələr diyarından gəlmiş adam” deyirdi.
Əngəlli bir ana və ürək xəstəliyindən əziyyət çəkən bir atanın himayəsində böyüyən Eduard Anatoliyeviç Streltsovun çətin bir həyatı olub. Uşaqlığı soyuq müharibə illərində Petrovo qəsəbəsində keçib. Bu çətin keçən uşaqlıq hər şeyə sinə gərən “Buz adam”ı yaratmışdı.
13 yaşı olanda arzularından çox uzaqda həyatını sürdürməkdə idi. Amma bəxtindən onun işlədiyi maşın zavodunun həm də futbol komandası var idi. Futbola gəlişi də məhz burada olmuşdu. Komandaya 13 yaşında qoşuldu və zaman keçdikcə istedadını hamıya göstərdi. Zavodun komandası olan “Fraser” bir gün yoxlama oyununda Moskva “Torpedo”su ilə qarşılaşır. Klubun ən gənc üzvü bu matçda özünü yaxşı tərəfdən göstərir və moskvalıların baş məşqçisi Vasili Provornov onu komandasına gətirir. 16 yaşlı Streltsov “Torpedo”dakı ilk mövsümündə bütün oyunlarda meydana çıxsa da, cəmi 4 dəfə fərqlənə bilir. Amma növbəti il adından söz etdirə bilir, meydana çıxdığı 22 qarşılaşmada 15 dəfə qol sevinci yaşayaraq SSRİ çempionatının bombardiri olur. Artıq yüksələn qrafikdən sonra Streltsovun “elçi”ləri çoxalır. Əvvəlcə ordu klubu olan ÇSKA, daha sonra isə KQB-nin klubu olan “Dinamo” “Rus Pele”ni heyətinə qatmaq istəyir. Streltsov üçün isə sevimli “Torpedo”dan ayrılmaq heç müzakirə mövzusu deyildi. O, komandasının heyətində xoşbəxt idi. Arzularının ardınca gedən hücumçu ordu və KQB-ni qarşısına almışdı. Bu, özündənrazılıq kimi görünə bilərdi, amma onun azad seçimi idi.
Təzyiqlərə baxmayaraq, bu özündənrazı gənc yeni nəslin kumiri olmağa başlamışdı. Bu yüksəlişdən narahat olanlar var idi. Və onu kənar amillə dayandırmağa başladılar. 1958-ci ildə İsveçdə keçiriləcək dünya çempionatına hazırlaşan Eduardı acı surpriz gözləyirdi. O, həbs edilir…
1958-ci ilin 25 mayında görüşməli olduğu yığma komanda yolaşları Mixail Oqnokov və Boris Tatuşin görüşə gecikdiyindən Sergey Salnikovla qarşılaşır. Streltsov Salnikovun bir az içki içmək təklifinə isti yanaşır. Bir az sonra Tatuşin də pilot dostu və sevgilisi ilə gəlib çıxır. Sovet Ordusunun pilotlarından olan Eduard Karaxonovun sevgilisinin rəfiqəsi olan Mariana Lebedeva da orada olanlar arasında idi…
Bir az da içkinin təsiriylə Mariana ilə yaxınlıq edən Streltsov, Karaxanovun təklifindən sonra gecəni Marianna ilə onun evində keçirir. O gecə Streltsovun uzun müddət yuxusuz qoyacaq bir kabusun başlanğıcı olur. Lebedeva Streltsovun onu zorladığını iddia edir:
“Eduard məni inandırdı ki, mənə toxunmayacaq. Ona mənə toxunacağı halda qışqıracağımı və İnnanı (məclisdə olan digər qız həmin vaxt qonşu otaqda idi) çağıracağımı dedim. Səhər isə lüt oyandım”.
Amma kotecdəkilərdən heç kim Mariananın qışqırığını eşitmədiyini bildirir. Saat 05:00-da Mariana kotecdən ayrılır və 2 saat sonra evlərində anası ilə danışdıqdan sonra polisə şikayət edir.
Günorta Streltsov millinin düşərgəsinə gəlir. Ordakı komanda yoldaşları futboçunun üzündəki cızıqları və barmağındakı dişləmə izini görür. Futbolçu qonşu pişiyi ilə oynamaq istəyərkən heyvanın onu bu hala saldığını bildirir. Baş məşqçi Qavril Kaçalin onu yatmağa göndərir. Amma 3 saat sonra polislər gəlib Streltsov, Tatuşin və Oqonkovu həbs edir.
Aparılan testlərdən sonra futbolçu ilə Lebedeva arasında yaxınlıq olduğu aşkarlanır.
Bu hadisə Streltsovun mundial arzusunu gözündə qoyur. Hücumçu heyətdən çıxarılır və həbs edilir. Streltsov iddiaları rədd etsə də, həbsi qaçılmaz olur. İsveç xəyalları puç olan futbolçu “Qulak”a göndərilir. Düşərgədə olduğu müddətdə hətta “Torpedo”nun qurulduğu ZİL Maşın Fabrikinin işçiləri aksiya da keçirir, amma bunun da heç bir faydası olmur. KQB və ordu klublarından imtina edən, “Torpedo” ilə uğurlar qazanmaq istəyən Streltsov şantajla bu vəziyyətə gətirilir. Bu iddia zaman-zaman müzakirə mövzusudur. “Rus Pele” çox ağır şəraitdə Sibirdə 5 il keçirir. 1963-cü ildə Leonid Brejnevin müdaxiləsindən sonra futbolçu azad olunur. 2 il sonra isə futbol oynamasına icazə verilir. Qayıtdığı klub isə yenə də “Torpedo” olur. “Qulak”dan qayıdıb karyerasını bərpa edən Streltsov ilk ilindəcə SSRİ çempionu olan komandanın əsas fiqurlarından biri olur. 1966 və 1967-ci illərdə isə SSRİ-nin ən yaxşı futbolçusu seçilir. Keçirdiyi 220 oyunda 100 qol vuran hücumçunun yenə DÇ-də iştiraş arzuları puç olur. Çünki SSRİ-də hansısa cinayətə görə həbsdə olan şəxsin ölkədən kənara çıxması qadağan idi.
Bəzi iddialara görə isə, hücumçunun Politbüronün üzvü Yekaterina Furtsevanın qızı ilə münasibəti var imiş. Gecə həyatı və içki düşkünü olan Streltsov 1957-ci ildə Kremldə ziyafətə dəvət alıb. Dövlət adamlarının yer aldığı tədbirdə Furtsevanın qızının Streltsova eşq elan etməsinə futbolçu mənfi cavab verib. Rədd cavabı bəs etməzmiş kimi hətta “o meymunla heç vaxt evlənmərəm, ondansa asılmaq istəyərəm” dediyi də iddia olunur.
1990-cı il iyulun 22-də – 53-cü yaş günündən 1 gün sonra tutulduğu xərçəng xəstəliyindən vəfat edir. SSRİ-də Lev Yaşin və Konstantin Beskovla birlikdə ən yaxşı 3 oyunçudan biri sayılan Eduard Streltsovun həyat yoldaşı Alla səssizliyini onun ölümündən 2 il sonra pozur. Ərinin oyuna gətirildiyini deyən Alla, Eduardın xərçəngə ölüm düşərgəsində yaxalandığını bildirir. Ərinin radiasiyalı bir düşərgədə zərərli qidalarla dolu sürgündə ölümə tərk edildiyini bildirir.
1996-cı ildə isə adı heç vaxt xəyanət etmədiyi “Torpedo”nun ev oyunlarını keçirdiyi stadiona verilib…
