Aa
Libre.az
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Reading: Mircəfər Bağırov 31 mart soyqırımının qisasını terrorçudan necə aldı?
Paylaş
Libre.azLibre.az
Aa
Search
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Have an existing account? Sign In
Follow US
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
Libre.az > Yazarlar > Mircəfər Bağırov 31 mart soyqırımının qisasını terrorçudan necə aldı?
Yazarlar

Mircəfər Bağırov 31 mart soyqırımının qisasını terrorçudan necə aldı?

Zaur Əliyev
Zaur Əliyev 556 dəfə oxundu
Paylaş
Paylaş
31 mart soyqırımı bəşər tarixində heç bir millətin başına gəlməyib. İnsanlara qarşı törədilən ən amansız qətllər və işgəncələr dünya tarixində yalnız azərbaycanlılara qarşı törədilib. Bakı və Azərbaycanın şimalında və cənubunda azərbaycanlılara qarşı törədilən soyqırımın ideya müəllifi bolşevik Vladimir İliç Lenin, icrasına nəzarət Stepan Şaumyan və icraçılar isə erməni terrorçuları idi. Bunlar içində xüsusi qəddarlığına görə seçilən isə Hamazasp Srvandzyan idi.
O, 1870-ci ildə Osmanlı imperiyasının Van bölgəsində anadan olub. Gənclik illərində “Armenakan” təşkilatına qoşulsa da, sonradan “Daşnaksütyun” partiyasının sıralarına keçib. Rusiya imperiyası dönəmində Yelizavetpol quberniyası daxilində yaşayan müsəlman əhaliyə qarşı qətliamlar törədən Hamazasp, eyni zamanda, 1905-ci il qətliamlarında da iştirak edib. O, eyni zamanda Quba bölgəsində 1918-ci ildə yerli əhaliyə qarşı törətdiyi qətliamlarla da məşhurlaşıb.
Rəhbərlik etdiyi dəstə ilə şəhərə hücum edən Hamazasp yerli əhalinin müqaviməti ilə qarşılaşsa da, 3 mindən çox dinc əhalini qətlə yetirir və 105 evi dağıdır. “Mən erməni xalqının qəhrəmanıyam, siz və türklər tərəfindən öldürülən ermənilərin intiqamını almağa gəlmişəm. Xəzər dənizindən Şah dağlarına qədər olan ərazilərdə yaşayan bütün müsəlmanların kökünün kəsmək üçün buraya gəlmişəm” deyən erməni terrorunun öndə gedən ismlərindən biri olan Hamazaspın komandanlığı altında 2000 nəfərdən ibarət dəstə Qubada əhaliyə divan tutmuşdu. Hamazaspın dəstəsi tərəfindən oğurlanmış əmlak 4 milyon rubl nəğd pul, 4,5 milyon rublluq briliant, qızıl, gümüş və digər qiymətli daş-qaş, 25 milyon rublluq müxtəlif mallar – xalça, ev əşyaları və s. idi.
Qubaya gələn Hamazasp hirsli halda və eyni zamanda, yerli əhalinin müqavimətindən ehtiyat edərək deyir: “Mən minlərlə türkün başını kəsən Ərzurum ermənisiyəm. 200-dən artıq türk kəndini xaraba qoymuşam, erməni xalqının mənafeyini müdafiə etmişəm. Bura da ona görə gəlmişəm. Əgər müqavimət göstərsəniz, hamınızı bir nəfər kimi qıracağam.” 5 ay ərzində Quba qəzasında üst-üstə 16 min insan məhv edildi.
Hamazaspın bu “xidmət”ləri Şaumyan tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilib. Qubadakı faciəvi hadisələrdən sonra o, Bakı Soveti tərəfindən yaradılan və daşnak yaraqlılarından ibarət olan hərbi briqadaya rəhbər təyin olunub. Azərbaycan Cümhuriyyəti qurulandan sonra Hamazasp İrana qaçır. İranda bir müddət qaldıqdan sonra Ermənistana keçən Hamazasp burada yaradılmış Ermənistan Respublikasının fəaliyyətində yaxından iştirak etmək istəyir, ancaq 1921-ci ildə bolşeviklər tərəfindən həbs edilir. Həsbxanadan qaçmaq barədə düşünən erməni terrorçunun etdiklərini unutmayan Mir Cəfər Bağırov İrəvana gəlir.
Həsbxanada onunla görüşür və onun Qubada öldürdüyü qohumlarının qanının yerdə qalmayacağına dair ona Bakıda dediyi sözləri xatırladır. Hamazasp Bağırova baxaraq gülür və “burdan çıxandan sonra sağ qalanları da öldürəcəyəm” deyir. Bağırovun xahişi ilə erməni bolşeviklər Hamazaspın qaldığı kameraya Ərzurumda bütün nəsli qətl edilən Süleyman Nuri adlı kommunisti salırlar. Süleyman Nuri iki erməni bolşevikinə qatilin əllərini bağlamağı tapşırır və əlinə balta alaraq hissə-hissə onu doğramağa başlayır. Mənbələr yazır ki, iki qolu balta ilə kəsiləndən sonra “Vəhşilər, məgər adamı belə öldürərlər ?!”-deyə qışqıran qatilin səsi bütün həbsxananı bürümüşdü. Onu tikə-tikə doğrayıb kameranın ortasına atıb çıxan Süleyman Nuri və iki erməni bolşeviki Bakıya gəlib Bağırovla görüşürlər. Deyilənə görə, Bağırova erməni qatilinin kəsilmiş barmaqların gətirirlər ki, o da bunları itlərə yem edir. Hamazaspın bədəni və başı o qədər eybəcər hala salınmışdı ki, oğlu onu yalnız keçə çəkmələrindən tanıya bilmişdi. Beləliklə əli minlərlə insanın qanına batan erməni qatilindən Bağırov qohumlarının qisasın ala bilmişdir.
Etiketlər: 31 Mart, Andranik, bakı, Hamazasp, Qaregin Njde, Quba, Şamaxı, Şaumyan, Soyqırım
Zaur Əliyev 31 Mart 2021

Son yazılar

“Əshabi-Kəhf” – yeddi yatmış əfsanəsi: tarixdə olmuş hadisə, yoxsa sadəcə əfsanə?

Yeddi yatmış mağarası və ya Əshabi-Kəhf mağarasının adı "Qurani-Kərim"in 18-ci surəsinin ("Kəhf" surəsi) 17-ci ayəsində xatırlanır. Amma bu ayədə yeddi…

Azərbaycanın ikinci böyük diplomat qadını – Canbəyim xatun

Azərbaycan tarixində ilk diplomat qadın kimi hər zaman Dövləti-Bayanduriyyənin başçılarından biri olan Həsən padşahın anası Sara xatun yada düşür. Lakin…

Ölü yeyən hindu təriqəti – Aqhorilər

Onların zahiri görkəmi qorxunc, ritualları isə iyrəncdir. Adi insanlar onlardan qorxur, amma arxalanacaq başqa heç kim qalmayanda kömək istəyir.

Azərbaycanda ilk aptek harda açılıb?

Qarabağın səfalı dağlarından toplanmış çiçək və otlara Şərqin əczaxanalarında rast gəlmək olurdu. Onların arasında dazı, andız, çobanyastığı otları və məşhur…

Müsəlmanların ilk qibləsi hara olub? Yerusəlim, Məkkə, yoxsa…?

Bu gün dünya əhalisinin təxminən yarısı islam dininə sitayiş edir. Hər bir müsəlman gündə beş dəfə namaz qılır, dinin müxtəlif rituallarına…

Önə çıxan yazılar

“Əshabi-Kəhf” – yeddi yatmış əfsanəsi: tarixdə olmuş hadisə, yoxsa sadəcə əfsanə?

Yeddi yatmış mağarası və ya Əshabi-Kəhf mağarasının adı "Qurani-Kərim"in 18-ci surəsinin ("Kəhf" surəsi) 17-ci ayəsində xatırlanır. Amma bu ayədə yeddi…

13 Sentyabr 2023

Azərbaycanın ikinci böyük diplomat qadını – Canbəyim xatun

Azərbaycan tarixində ilk diplomat qadın kimi hər zaman Dövləti-Bayanduriyyənin başçılarından biri olan Həsən padşahın anası Sara xatun yada düşür. Lakin…

12 Sentyabr 2023

Azərbaycanda ilk aptek harda açılıb?

Qarabağın səfalı dağlarından toplanmış çiçək və otlara Şərqin əczaxanalarında rast gəlmək olurdu. Onların arasında dazı, andız, çobanyastığı otları və məşhur…

15 Avqust 2023

Azərbaycan dilini dövlət dili elan edən hökmdar

Bu gün Azərbaycanda "Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili Günü" kimi  qeyd edilir. Ana dilimizin tarixi çox qədimdir. Sadəcə Gəmiqaya, Qobustan,…

01 Avqust 2023
  • AZ 3500, Qazax, Azərbaycan Osman Sarıvəlli küçəsi 27
  • (+99450) 366-61-86
  • info@libre.az
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
 
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?