Aa
Libre.az
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Reading: Kommunizmin struktural inikası, “homo-soveticus”un yaradılması
Paylaş
Libre.azLibre.az
Aa
Search
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Have an existing account? Sign In
Follow US
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
Libre.az > Tədqiq və Tətöbbə > Kommunizmin struktural inikası, “homo-soveticus”un yaradılması
Tədqiq və Tətöbbə

Kommunizmin struktural inikası, “homo-soveticus”un yaradılması

Libre
Libre 348 dəfə oxundu
Paylaş
Paylaş

Bildiyimiz kimi ideyalar kütləni formalaşdıran əsas vasitələrdən biridir. İdeyaların xaotik və qaynar olduğu 20-ci əsr ərzində önəmli məqamları ilə seçilən bir ideya-dövlət formasiyası da Sovetlər olmuşdur. Bizi burada maraqlandıran və üstündə durmağımızı sövq edən ana fikir “kommunizm və sadəlik (bəsitlik) və sovet insanı olan “homo-soveticus”un yaradılmasıdır”. Beləliklə, biz ilkin olaraq “kommunizm və sadəlik” fikrini ələ alaq.

Məsələn, biz bütün sovet istehsal məhsullarına baxsaq, orada bizi qəribə bir auraya bürüyən sadəlik (bəsitlik) tendensiyasını görə bilərik. Misal üçün, biz bu gün də belə, sovet istehsalı olan metro qatarlara baxdığımız zaman onların dizaynındakı o sadəliyi sezə bilərik. Belə ki, bu qatarların rəng seçimlərinin solğun və monoton formada olması, qatarların və onların daxilindəki əşyaların dizaynındakı quruluş bəsitliyi, ehtişamlı olmayan görünüşdəki oturacaqlar və s. Eyni zamanda sovetlərdə və ondan bəri istehsal edilən “jiquli” markalı maşınların dizaynları da “Qatar” məsələsindəki analoji halı təkrar edir. Sovet zamanı tikilən yaşayış binaları və dövlət binaları da standart və ehtişamlı olmayan bəsit memarlıq üslubunda özünü göstərir.

Məsələn, biz yaşayış binası olaraq 5 mərtəbələrə və 9 mərtəbələrə baxsaq bunu aydın sezə bilərik. İstər binanın bloklarının quruluşu, liftin quruluşu, yaxud evlərin daxili quruluşu bunu inikas edir. Məsələn, istifadə edilən əşyaların bəsit (kvadrat, yaxud düzbucaqlı) formada olması da diqqəti cəlb edən əsas nüanslardandır. Ən əsas məsələ də əlbəttə yuxarıda da qeyd edildiyi kimi rəng seçimlərinin solğun, monoton olmasıdır. (əsasən də açıq solğun sarı rənglər, yaxud açıq göy rənglər üstünlük təşkil edir). İnsanların geyimləri də (yerli istehsaldırsa) öz bəsitlik və rəng solğunluğu ilə diqqəti cəlb edir. Bütün bu sovet istehsalı məhsullarına baxarkən, sanki cizgi filmi karikaturaları ilə assosativ bir bağlılıq yaranır.

Şəhər quruculuğu da əsasən (istisnaları çıxmaqla) bəsitlilik və sadəlik üzərində aparılmışdır. Bütün bu məsələləri ələ aldığımız zaman ortaya vacib bir sual çıxır. Bütün bunlar nəyə lazım idi ? Cavab isə budur, “Homo-soveticus” adlandıracağımız sovet insanını yaratmaq üçün…

Sovet insanı kimdir və onun xarakteristikaları nələrdir?

1436284544166450162_-pic905-895x505-61221

O, sadə olmalıdır, hər cür ehtişamlılıqdan uzaq bəsit bir ömür sürməlidir. Maddi dünyanın ehtişamları onu ilgiləndirməməlidir, çünki ideal insan(homo-soveticus) ehtişamdan, maddi olanın əsarətindən qaçaraq öz mənəvi dünyasının gözəllikləri ilə seçilməlidir. (Maraqlı paradokslu bir məqam da budur ki, kommunizm-sovetlər materializmi(maddəsəl varoluşu) qəbul edib əsas ana ideya etsələr də bir çox şərq asketik fəlsəfi təlimlərində rastlanan əsas anoloji halı–ehtişamdan uzaqlaşmanı önə sürmüşdür.)

Bütün bu yuxarıda sadaladıqlarımız  vahid ideyanın ideal tipini formalaşdırmaq üçün önə sürülən vasitələr olmuşdur. Məsələn, insanların kommunizmin sadəliyini andıran solğun rəngli, bəsit quruluşlu qatarlardan, maşınlardan və evlərdən istifadə etməsi onun altşüurunun yapılandırılması üçün düşünülmüş psixoloji oyun idi. İstər-istəməz onun psixikasına hopdurulan“kommunizm-sadəlik” ideyasının maddi olaraq əşyalarla assosasiya olması mütləq idi.

Əgər belə olmasaydı o zaman daxili və xarici aləmin tarazılaşmasında təzadlar yaranacaqdı. Çünki daxili aləm nə qədər sadə və bəsit isə xarici aləmin təzahürü olan əşyaların mürəkkəbliliyi və ehtişamı bu psixikanı alt-üst edəcəkdi və təzadlardan yaranan dərin kədər onları iztiraba boğacaqdı. İztirabın, xroniki depressiyanın isə zamanla aqressiyaya çevrilməsi ilə inqilab/üsyan baş qaldıracaqdı. Həm də sovetin insanlara daha az maddiyyatla yaşamağı  öyrətməsi əsas səbəblərdən idi.

Etiketlər: blog, homo, mete türksoy, sovet
Libre 24 Avqust 2018

Son yazılar

“Al-Ayyala” rəqsi: döyüş mənşəyindən təntənəli performansa keçid

ABŞ Prezidenti Donald Trampın Yaxın Şərq turu çərçivəsində Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə rəsmi səfəri zamanı qarşılanma mərasimində qəribə, eyni zamanda möhtəşəm…

Tarixdə ilk və yeganə qadın papa: Papissa İohanna

Qadın papanın varlığı məsələsi hər nə qədər katolik dairələrdə təkzib olunsa da, sənət və memarlıqda bu barədə müəyyən ip ucları…

Uilyam Morqan hadisəsi və ABŞ-da anti-mason hərəkatı (1826–1838)

XIX əsrin əvvəllərində azad masonluq ABŞ-da həm sosial, həm də siyasi baxımdan əhəmiyyətli bir güc mərkəzi kimi formalaşmışdı. Masonluq, bir…

İngilislərin əcdadı qaradərili və mavigözlü olub?

Cheddar adamının rəssam ekspert tərəfindən bərpa edilmiş obrazı İngiltərədə aparılmış bir araşdırmanın nəticələri ingilislərin əcdadının qaradərili ola bilməsini aşkar edib.…

“Müsəlman masonlar” – Əxilər

Türk Fütüvvət təşkilatı – Əxilik – Müsəlman Türk Millətinin sosial-mədəni və sosial-iqtisadi həyatının şəkillənməsində, türk-islam vəhdəti ilə milli kimliyinin formalaşmasında…

Önə çıxan yazılar

Əlləri qoynunda durmaq: ritualik nizam duruşu, yoxsa…

Yəqin ki, bu cür fotoları çox görübsüz. Gördüyünüz bu fotoların ortaq cəhəti nədir? Yəqin ki, ayırd etməkdə çox da çətinlik…

14 Noyabr 2024

SSRİ-də dəri üzlüklü qapılar niyə dəbdə idi?

İndiki nəslin nümayəndələri SSRİ-də həyatın müxtəlif xüsusiyyətlərini başa düşməkdə çətinlik çəkirlər, baxmayaraq ki, aradan elə də çox vaxt keçməyib. Məsələn, o…

09 Avqust 2024

Liviyanın vəhşi qəbilələri: maxlyelər və ausilər

Atlas dağları ilə Nil çayı arasında, vəhşi heyvanlar və mürəkkəb relyefdə yerləşən Liviya qədim dünyada möcüzə və unikal yeri idi.…

10 İyun 2024

Odin yoxsa Müqəddəs Nikolay?

Bütün bütpərəst ənənələrdə tanrılar qismən xeyirxah, qismən isə şər hesab olunur, eynən insanlar kimi, yalnız bir fərqlə ki, tanrılara aid…

22 May 2024
  • AZ 3500, Qazax, Azərbaycan Osman Sarıvəlli küçəsi 27
  • (+99450) 366-61-86
  • info@libre.az
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
 
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?