1939-1940-cı illərdə İngiltərə və Fransa SSRİ-yə birgə zərbə vurmağı planlaşdırıblar. Məqsəd Bakının neft yataqlarını məhv etmək olub.
Bu məlumatlar Moskvada ilk dəfə “Böyük Vətən müharibəsi ərəfəsində1 sentyabr 1939 – 22 iyun 1941” sərgisində təqdim olunan arxiv sənədlərinin nümayişi zamanı ortaya çıxıb.
Sənədlərdə İngiltərə və Fransanın, 1939-cu ilin avqust ayında Sovet-Alman təcavüz etməməsi paktı (“Molotov-Ribbentrop Paktı”) imzalandıqdan sonra, Üçüncü Reyxin güclənməsindən qorxaraq, həmçinin SSRİ-nin Almaniyaya isti münasibəti səbəbindən, müttəfiqlər SSRİ-ə qarşı hərbi əməliyyatlar planlamağa başlayıblar. Plana əsasən, tərəflər, Bakı neft sahələrini, eləcə də Qara dənizdəki Tuapse və Batumidəki Sovet limanlarını bombalamalı idi. Sovet neft istehsal edən bölgələrə qarşı təklif edilən əməliyyat Pike (“Nizə”) adlandı.
Amma vəziyyət gözləniləndən fərqli istiqamətə doğru dəyişib.1940-cı il martın sonunda İngiltərə-Fransa Ali Hərbi Şurası Zaqafqaziyaya hücum planlaşdırmaq ilə bağlı qərar verdilər. Bir ay sonra İngiltərənin Baş naziri Neville Çemberlen elan edib ki, SSRİ Almaniyaya qarşı siyasi kursunu dəyişdirib. Bununla da “Pike əməliyyatı” ləğv edilib.
Qeyd edək ki, Moskvada Federal Arxivlərin Sərgi Salonunda təşkil edilən sərgidə Rusiya Federal arxivlərindən, Belarusiya dövlət arxivlərindən, habelə Xarici İşlər Nazirliyinin, Müdafiə Nazirliyinin və Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin departament arxivlərində saxlanılan çoxsaylı tarixi sənədləri nümayiş etdirilib. Ekspozisiyada bir çoxu ilk dəfə elmi dövriyyəyə buraxılan 300-dən çox tarixi mənbə var. Layihə Prezident Qrant Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilib.
