Aa
Libre.az
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Reading: “Qızıl gənclik” və ya baş tutmayan qaçış planı
Paylaş
Libre.azLibre.az
Aa
Search
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Have an existing account? Sign In
Follow US
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
Libre.az > Tədqiq və Tətöbbə > “Qızıl gənclik” və ya baş tutmayan qaçış planı
Tədqiq və Tətöbbə

“Qızıl gənclik” və ya baş tutmayan qaçış planı

Libre
Libre 979 dəfə oxundu
Paylaş
Paylaş

SSRİ-də ən səs-küylü təyyarə qaçırma olaylarından biri 1983-cü ilin noyabrında Tbilisidə baş verib. Belə ki, “Qızıl gənclik” adını almış yeddi nəfər tbilisili gənc, TU-134 sərnişin təyyarəsini qaçıraraq, Qərbə (Türkiyəyə) qaçmağa cəhd etmiş, lakin bu cəhdləri fiaskoya uğramışdı. Bu hadisəni törədənlər, əslində, nə terrorist, nə də ki, sıradan şəxslər idi. Onlar ölkədə çox tanınmış ailələrin nümayəndələri idilər. 

Bu qaçış planının ideya müəllifi gürcü keşişi Teymuraz Çixladze olub. “Qızıl gənclik” adlanan bir qrup tez-tez onun kilsəsinə gəlirdi. Çixladze bu gənclərə daha azad yaşamaq üçün ölkədən çıxıb getməyi, lazım gələrsə, silahlı mübarizə yolu ilə buralardan qaçmağı məsləhət görürdü. Hətta ilk plana əsasən, o, öz cübbəsinin altında gizlətdiyi silahla təyyarəyə minməyi də nəzərdə tutmuşdu. Lakin sonradan kilsə xətti ilə onun xaricə getmək imkanı ortaya çıxdığı zaman, o, bu plandan boyun qaçırmağa başladı. Buna baxmayaraq, gənclər öz yollarından dönmədilər. Фото 1. Духовный наставник террористов и один из его подопечных в заключении.jpg

Teymuraz Çixladze

Bəs bu gənclər kim idi? Dəstənin lideri, “Gürcüstan-film” studiyasının rəssamı, Tbilisi rəssamlıq akademiyasının məzunu İosif Konstantinoviç Tsereteli idi. Onun atası Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü idi.

Фото 1.2. Иосиф Церетели.jpg
İosif Tsereteli

Digər şəxs, “Gürcüstan-film” studiyasının aktyoru Qeqa (German) Kobaxidze idi. Qərb nasizmi əhval-ruhiyəli biri olan Qeqanın atası rejissor, anası aktrisa kimi çox məşhur şəxslər idilər. Sonradan qrup üzvlərinin onların evində atıcılıq hazırlığı keçdiyi məlum olmuşdu.

1957-ci il təvəllüdlü Kaxa Vajoviç İverieli Tbilisi Tibb İnstitutunun hospital cərrahiyəsi kafedrasının ordinatoru idi. Özü P.Lumumba adına Moskva Xalqlar Dostluğu Universitetini bitirmişdi. Atası professor Vaja İverieli həkimlərin təkmilləşdirmə institutunun kafedra müdiri kimi çalışırdı.

Фото 3. Кадр из фильма Заложники.jpg

Qriqori Tabidze işsiz və narkoman idi. Üç dəfə oğruluq, maşın qaçırma və xuliqanlıq  üstündə məhkumluq yaşamışdı. Atası isə tanınmış şəxs idi – “Qoskomproftexobrazovaniya” (Dövlət Professional Texniki Təhsil Komitəsi) bürosunun direktoru vəzifəsində çalışırdı. Anası – Meri isə müəlliməlik edirdi.

Фото 2. Тинатин Патиашвили.jpg
Tinatin Petviaşvili

Dəstəyə həmçinin, Kaxanın qardaşı, P.Lumumba adına Moskva Xalqlar Dostluğu Universitetinin məzunu, həkim Paata İverieli, Tbilisi rəssamlıq akademiyasının dördüncü kurs tələbəsi  David Mikaberidze və yenə həmin akademiyanın memarlıq fakültəsinin üçüncü kurs tələbəsi Tinatin Petviaşvili daxil idi. Tinatinin atası Moskvada yaşayırdı və elmi işçi idi.

Фото 6. Эдуард Шеварднадзе инструктирует альфовцев.jpg
Eduard Şevardnadze “Alfa” qrupunu təlimatlandırır

“Qızıl gənclik” xaricə tam sadə yolla, turist kimi gedə və bir daha qayıtmaya da bilərdilər. Lakin onlar rejimə qarşı olan nifrətlərini silah yolu ilə söndürərək qaçmağı üstün tutdular. Onlar bu planı həyata keçirməmişdən öncə kinostudiyada təyyarə qaçırmaqdan bəhs edən “Nabat” filmini izləmiş və bir növ özlərini təlimatlandırmışdılar. Qaçışdan öncə isə German Kobaxidze və Tinatin Petviaşvili evlənmişdilər. Maraqlıdır ki, toy məclisində hava limanının beynəlxalq uçuşlar sektorunun növbətçisi Anna Varsimaşvili adlı qadın da iştirak edirdi. Bu təsadüfi tanışlıq, onlara yoxlanış aparılmadan silahla birlikdə təyyarəyə qalxmaq imkanı yaratmışdı.

Dəstə üzvlərində iki ədəd TT, iki ədəd “Naqan” tapançası və iki ədəd əl qumbarası vardı. (Lakin toqquşma zamanı məlum olacaqdı ki, bu qumbaralar təlim qumbaraları imiş)

18 noyabr 1983-cü ildə Kobaxidze, Petviaşvili, Mikaberidze və Tsereteli Tbilisi aeroportuna gəlirlər. İlk iki nəfər yeni evlənmiş cütlük, qalan iki nəfər isə onların dostları qismində göyərtəyə daxil olurlar.

Фото 7. Картина Заложники рассказывает о трагических событиях 1983 года в Тбилиси..jpg
“Girovlar” filmindən fraqment

İlk əvvəl hər şey plan üzrə gedirdi: aeroporta və göyərtəyə yoxlanışsız daxil oldular. Tabidze və İverieli qardaşları sonra, digər sərnişinlərlə birlikdə gəldilər. İlk əvvəl onlar YAK-40 təyyarəsini girov götürmək istəyirdilər, lakin təyyarədə az sayda sərnişin olduğundan, sərnişinlər TU-134 təyyarəsinə göndərildilər. Ümumilikdə, təyyarədə 57 sərnişin (7 terrorist və 7 ekipaj üzvü də daxil olmaqla) vardı.

Təyyarə Batumidə yerə enməyə hazırlaşan zaman bir şeylər düz getməməyə başlayır – güclü külək qalxır və təyyarə Tbilisiyə geri dönməyə qərar verir. Qrup üzvləri isə təyyarəni qaçırmaq və Türkiyəyə yönəltməyi planlamışdılar. Saat 16:13-də onlar təyyarəni girov götürdülər. Tsereteli, Tabidze və Kaxa stüardessa Valentina Krutikovanı girov götürdülər və pilot kabinəsinə doğru yollandılar. Digəriləri isə sərnişinlərə atəş etməyə başladılar. Sərnişin A.Solomoniya qətlə yetirildi, Gürcüstan mülki aviasiyasının şturmanı A.Plotko və sərnişin A.Qvaliya ağır yaralandı. Pilotlardan istiqamətin Türkiyəyə yönəldilməsi tələb olundu. Bu zaman pilotlar müqavimət göstərərkən, mühəndis Çediya öldürüldü və Şarbatyan adlı bir nəfər ağır yaralandı.

Atışma nəticəsində Tabidze öldürüldü, Tsereteli və İverieli qardaşları isə ağır yaralandılar.

Saat 17:20-də təyyarə Tbilisi hava limanında eniş edə bilmişdi. Lakin terroristlər hələ də müqavimət göstərməkdə idilər.

Фото 5. Надежда Михалкова в фильме мужа Резо Гигинеишвили Заложники.jpg

Hadisə yerinə Gürcüstan SSR KP MK-nın Birinci katibi Eduard Şevardnadze, DTK-nın sədri Aleksey İnauri, daxili işlər naziri Quram Qvetadze və baş prokuror gəlir. Qiyamçıların valideynləri də hava limanına gətirilir. Təslim olmaq çağırışlarına məhəl qoymayan dəstəyə qarşı “Alfa” qrupu işə salınır.

Фото 8. Террористы захвачены.jpg

Danışıqlar nəticə vermədikdə, 19 noyabrda saat 6:55-də xüsusi təyinatlılar əməliyyata başlayır. Əməliyyat cəmi səkkiz dəqiqə çəkir və heç kəs zərər görmür. “Qızıl gənclər” həbs olunur.

İstintaq doqquz ay çəkir. Bu müddət ərzində İosif Tsereteli naməlum şəraitdə vəfat edir. 1984-cü ilin avqust ayında Gürcüstan SSR Ali Məhkəməsi hökm çıxarır: Teymuraz Çixladze, Kaxa və Paata İverieli qardaşları və German Kobaxidzeyə ölüm hökmü verilir. Tinatin Petviaşvili 14 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilir, terroristlərə kömək etdiyi üçün Anna Varsimaşviliyə isə 3 il şərti cəza verilir. Ölüm hökmü verilən müttəhimlər əfv olunmaları üçün ölkə rəhbərliyinə müraciət etsələr də, rədd cavabı alırlar. Hökm 3 oktyabr 1984-cü ildə icra olunur.

Tinatini həbsdən sonra görən olmur. Deyilənə görə, o, Kiprə köçür.

Diletant Media

 

Etiketlər: gürcü, İosif Tsereteli, qızıl gənclik, Qriqori Tabidze, Teymuraz Çixladze, Tinatin Petviaşvili, TU-134
Libre 20 Noyabr 2018

Son yazılar

Tarixdə ilk və yeganə qadın papa: Papissa İohanna

Qadın papanın varlığı məsələsi hər nə qədər katolik dairələrdə təkzib olunsa da, sənət və memarlıqda bu barədə müəyyən ip ucları…

Uilyam Morqan hadisəsi və ABŞ-da anti-mason hərəkatı (1826–1838)

XIX əsrin əvvəllərində azad masonluq ABŞ-da həm sosial, həm də siyasi baxımdan əhəmiyyətli bir güc mərkəzi kimi formalaşmışdı. Masonluq, bir…

İngilislərin əcdadı qaradərili və mavigözlü olub?

Cheddar adamının rəssam ekspert tərəfindən bərpa edilmiş obrazı İngiltərədə aparılmış bir araşdırmanın nəticələri ingilislərin əcdadının qaradərili ola bilməsini aşkar edib.…

“Müsəlman masonlar” – Əxilər

Türk Fütüvvət təşkilatı – Əxilik – Müsəlman Türk Millətinin sosial-mədəni və sosial-iqtisadi həyatının şəkillənməsində, türk-islam vəhdəti ilə milli kimliyinin formalaşmasında…

“Sion Müdriklərinin Protokolları”: Saxtakarlıq, təsir və tarixi kontekst

“Sion Müdriklərinin Protokolları” tarixin ən təhlükəli saxtalaşdırmalarından biri kimi qalmaqdadır. Onun yaratdığı ziyanlı mif və nifrət ideologiyaları minlərlə insanın həyatına…

Önə çıxan yazılar

Əlləri qoynunda durmaq: ritualik nizam duruşu, yoxsa…

Yəqin ki, bu cür fotoları çox görübsüz. Gördüyünüz bu fotoların ortaq cəhəti nədir? Yəqin ki, ayırd etməkdə çox da çətinlik…

14 Noyabr 2024

Liviyanın vəhşi qəbilələri: maxlyelər və ausilər

Atlas dağları ilə Nil çayı arasında, vəhşi heyvanlar və mürəkkəb relyefdə yerləşən Liviya qədim dünyada möcüzə və unikal yeri idi.…

10 İyun 2024

Odin yoxsa Müqəddəs Nikolay?

Bütün bütpərəst ənənələrdə tanrılar qismən xeyirxah, qismən isə şər hesab olunur, eynən insanlar kimi, yalnız bir fərqlə ki, tanrılara aid…

22 May 2024

Paqanizm və səmavi dinlərdə Tanrının adları

"Böyük Edda"dakı poemalardan biri olan "Qrimnir Nitqləri"ində (Grímnismál) Odinin 60-a yaxın adı sadalanır. Ümumi olaraq isə Odinin 170-ə yaxın adı…

17 May 2024
  • AZ 3500, Qazax, Azərbaycan Osman Sarıvəlli küçəsi 27
  • (+99450) 366-61-86
  • info@libre.az
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
 
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?