Panama şlyapası, Qeri Kuper (Gary Cooper) və Hamfri Boqart (Humphrey Bogart) kimi sevilən film ulduzlarının sayəsində moda dünyasına daxil olmağı bacardı. Amma Panama şlyapasının əslində Ekvadorda ortaya çıxdığını və toquilla həsir şlyapa olaraq adlandırıldığını, güman ki, çox az adam bilir.
Ən populyar şəhər əfsanəsi, hər şeyin prezident Teodor Ruzveltin dil sürüşməsi ilə ortaya çıxdığını iddia edir. 1906-cı ildə Panama Kanalına etdiyi ziyarət çərçivəsində Ruzveltin kanalın tikintisində çalışanlarla birlikdə fotoları yayımlandı. İşçilər kimi onun da başında toquilla həsir şlyapa vardı. Deyilənə görə, bu zaman Ruzvelt şlyapa haqqında yanlışlıqla “Panama şlyapası” olaraq danışıb və bu yanlışlıq o vaxtdan bəri davam edir.
Ancaq “El Mundo”ya görə Panama səyahətindən öncə də onun toquilla şlyapası geydiyi görüntüləri vardı və bundan 50 il öncə də mətbuatda “Panama şlyapası” ifadəsindən istifadə edilirdi. Buna görə də, dərgi bu xəbəri saxta xəbər olaraq qeyd etmişdi.
Bu şlyapalar, Orta və Cənubi Amerikanın tropik bölgələrində yetişən Carludovica palmata, digər adıyla toquilla xurması liflərindən istifadə edilərək hazırlanır.
1630-cu illərdə istehsal Ekvador sahillərindəki Manabi ətrafında geniş yayılmışdı. Bu şlyapa əraziyə uyğun olaraq Xipixapa (Jipijapa) və ya Montekristi şlyapaları olaraq da adlandırılırdı.
Şlyapanın Panama ilə əlaqəsi Ekvador prezidenti Xose Eloy Alfaro Delqadonun ailəsi sayəsində gerçəkləşdi. 1800-cü illərin əvvəllərində atası Manuel Alfaro, bu şlyapaların istehsal ənənələri güclü olduğu Montekristidə məskunlaşmışdı. O, şlyapaları Panamaya sataraq xeyli gəlir əldə etmişdi.
Bu baş geyiminin “Panama şlyapası” olaraq bilinməsinin daha uyğun açıqlaması 1840-cı illərə dəng gəlir. Belə ki, Panama üzərindən Kaliforniyaya qızıl mədənlərində işləmək üçün axın edən insanlar arasında bu baş geyimi məşhur idi. Beləliklə, şlyapa ABŞ cəmiyyətində populyarlıq qazanmağa başladı.
XX əsrdə Ekvadorun ixracatında bu şlyapalar birinci yerdə idi. Bu gün bu şlyapaların 1/5-i Montekristi bölgəsində, əksəriyyəti isə And dağlarında yerləşən Kuenkada istehsal edilir.
“Panama şlyapası” UNESCO tərəfindən Ümumdünya irs siyahısına daxil edilsə də, yanlış adlandırılma ekvadorluların heç də xoşuna gəlmir. Hətta “Change.org”-da “Bu Bir Panama* Şlyapası Deyil” başlığı altında petisiya da imzalanıb və bunun “Ekvador şlyapası” adlandırılması uğrunda mübarizə aparırlar.
