Əksəriyyətimiz “Milyon qızıl gül” mahnısını eşitmişik, xüsusilə, yaşlı nəslin xatirində bu mahnı daha yaxşı qalıb. Sovet insanına bu mahnını daha çox sevdirən isə təbii ki, Alla Puqaçovanın ifası olub. Lakin çoxumuz güman ki, bu mahnının necə meydana çıxdığını, onun hekayəsini bilmirik. Elə isə, yaxın oturun…
Hekayə məşhur gürcü rəssamı Niko Pirosmani ilə bağlıdır. Niko Pirosmani 1862-ci ildə Tiflis yaxınlığında Mirzaani adlı kiçik bir kənddə dünyaya gəlib.
Günlərin birində Tiflisə iş axtarmağa gələn Niko, burada tapdığı hər hansı bir işdə uzun müddət qərar tuta bilmir. Şahidlər qeyd edir ki, o, o qədər təmiz qəlbli və sadəlövh idi ki, avtobusda konduktor işləyən zaman sərnişinlərdən pul almırdı. Daha sonra bir süd dükanında işləyərkən, pulu olmayan alıcılara pulsuz süd verirdi. Hətta iş o yerə çatmışdı ki, dükan sahibi ona hər gün bir rubl pul verirdi ki, oralarda görünməsin.
Bir gün Tiflisə fransız aktrisa Marqarita de Sevr qastrol səfərinə gəlir. İlk baxışdan ona aşiq olan Nikonun həyatı bundan sonra qaralır. Aktrisaya yaxınlaşmaq üçün etmədiyi iş qalmır: ətrafında qızıl quşlar dolaşan, əlində buket tutmuş portretini çəkir, hətta aktrisanın getdiyi yerlərdə ayaq izlərini öpür. Lakin bu addımları əksinə, onu gözdən salırdı. Nəhayət, sevgidən gözləri heç nə görməyən Niko həyatının ən böyük səhvini edir. Bütün rəsmləri və dükanı sataraq, əldə etdiyi pula çoxlu müxtəlif güllər alaraq, aktrisanın olduğu mehmanxanaya aparır və küçəyə səpir. Bunu görən aktrisa aşağı düşür və onun dodaqlarından öpür. Bu, ilk və son öpüş olur. Tezliklə, aktrisa Tiflisi birdəfəlik tərk edəcəkdi zatən…
Nikonun aqibəti kədərli olur. Özünə aid olan hər şeyi satmış və müflisləşmişdi. Gününü küçələrdə, meyxanalarda keçirirdi. Onun ölümündən sonra əsərləri Zdaneviç qardaşlarının marağını cəlb edir və Pisrosmaninin əsərlərinin məşhurlaşması da onların sayəsində olur.
Bu hekayə haqqında fərqli düşünənlər də var. Məsələn, bəziləri ümumiyyətlə, Marqarita de Sevr adlı birinin reallıqda olduğuna şübhə ilə yanaşır. Çünki Fransada bu haqda hər hansı bir sənəd yoxdur. Bundan başqa, Nikonun dükanını aktrisaya vurulduqdan çox daha əvvəl satdığını deyənlər var.
Həqiqət və ya əfsanədir, deyə bilmərik, amma bu kədərli hekayə, sonralar Sovet İttifaqında şedevr mahnının yaranmasına səbəb olur. Hekayədən təsirlənən şair Andrey Voznesenskiy “Milyon qızıl gül” adlı şeir qələmə alır və bu şeirə sonralar Raymond Pauls mahnı bəstələyir. Sənət əsəri Alla Puqaçovanın ifasında daha da məşhurluq qazanır.
