Manuel Norieqa: narkobiznes və diktatura

Manuel Antonio Norieqa 1934-cü ildə Panamada anadan olub. Uşaq vaxtı anasını itirmiş və atası ona baxmaqdan imtina etdiyinə görə xalasının himayəsində böyüyüb boya-başa çatıb. Amerikan məktəblərində təhsil alıb. Uşaqlıqdan psixiatr olmaq istəyən Manuel, Panama Universitetinin tibb fakültəsini bitirib.
1967-ci ildə Panamada yerləşən amerikan hərbi bazası School of the Americas-da hərbi təhsil aldıqdan sonra Panama ordusunda xidmətə başlayır. Xidmət illərində ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin xeyrinə (CİA) casusluq edir. ABŞ ilə çox dərin işbirliyi içində olan Norieqa, sürətlə karyera pillələrində irəliləməyə başlayır. Bu yüksəlişin pik nöqtəsi olaraq, 1983-cü ildə dövlətin başına keçir.
Ölkə daxilində bütün əleyhdarlarını sıradan çıxaran Manuel Norieqa, Kolumbiya narkokartelləri ilə yaxın əlaqə qurur. Öz gücünü o qədər artırır ki, artıq öz sahibi ABŞ-a belə qulaq asmır, onu ciddiyə almır. Bu isə, şübhəsiz, ABŞ-ı narahat etməyə bilməzdi.
Nəhayət, 20 dekabr 1989-cu ildə Panamada ABŞ vətəndaşlarının hüquqlarının pozulması və Panama sakinlərinin demokratiya çağırışları bəhanəsi ilə ABŞ Panamaya 35 minlik qoşun yeridir. Bir başqa səbəb isə Panama kanalının güvənliyi məsələsiydi. Çünki belə söhbət gəzirdi ki, o, Panama kanalı üzərində hüququ Yaponiyaya vermək istəyirdi. O zaman ABŞ prezidenti Corc Buş (Ata Buş) idi.
İlk əvvəl qaçmağı bacaran Norieqa, Vatikan səfirliyinə sığınır. Lakin ABŞ ordusu qəribə taktika həyata keçirir. Səfirliyin ətrafı sarılır və gün ərzində böyük dinamiklərlə rok musiqisi səsləndirilir. Axırda bundan təngə gələn Norieqa təslim olur.
ABŞ-a gətirilən Norieqa, 1992-ci ildə narkotik ticarəti, qara bazar, seçkilərə müdaxilə və s. ittihamlarla 30 il həbs cəzasına məhkum edilir. Lakin 2007-ci ildə törətdiyi cinayətlər səbəbilə Fransa tərəfindən ekstradisiyası tələb edilir və orda 7 il həbs cəzasına məhkum edilir. Nəhayət, 23 dekabr 2011-ci ildə Panama dövlətinin tələbiylə öz ölkəsinə təhvil verilir və 20 il həbs cəzası kəsilir.
29 may 2017-ci ildə vəfat edir.