Bu yazı, bir insan həyatının – doğuşdan ölümünədək – nə qədər əzab və iztirabla dolu olması haqqındadır.
Sarah Sartjie Baartman Afrikada, indiki Cənubi Afrika Respublikasının Şərqi Kap vilayətində, Qampus çayı yaxınlığında doğulmuş bir qız uşağı idi…Anası onu doğarkən dünyasını dəyişir, uşağı atası böyüdür. Lakin ingilis müstəmləkəçilərlə çıxan atışmada atası həlak olur. Burada olan bur komandirlərindən biri onu əsir götürüb, kölə edir. Bir gün bura qonaq gələn Uilyam Danlop adlı bir ingilis cərrah qızı satın alır. Çünki onun bir özəlliyi vardı: çanaq-bud hissəsi və vaginası çox böyük idi. Bu əlamət, onun qəbiləsinə xas bir əlamət idi. Qızın bu özəlliyinin Avropanın əyləncə məkanlarında böyük diqqət çəkəcəyini və bu yolla böyük qazanc əldə edəcəyini düşünürdü ingilis cərrah…Odur ki, onu özü ilə Londona apaırır. Beləliklə də, qızın həyatında kabus dolu günlər başlayır.
O, Londona gələndə 21 yaşı vardı. İngilis qızı bir sirkə satır. Bir müddət burda qaldıqdan sonra muzeyə götürürlər onu. Bir şüşə qutu içərisində nümayiş etdirirlər qızı. İştahı çoxalan kişilər, ona toxunmaq üçün şüşəni qırırlar. Onu zorlayırlar, bədəninə iynə batırırlar, bıçaqla kəsirlər…
Çox zəifləyən Saranı Parisə, sirkə aparırlar. Heyvan əhlilləşdirənlər onun üzərində bir xeyli təcrübələr aparırlar. Daha sonra bir elm adamına satırlar. O da onun bədənindən hissələr kəsərək araşdırmalar aparır və Avropa irqlərinin üstünlüyü barədə məqalələr yazır. İşi bitdikdən sonra qızı küçəyə atır. Onu küçədən tapanlar bir müddət qızı fahişə kimi işlədirlər. Bu cür fiziki işgəncələrə dayana bilməyən qız 1816-cı ildə Parisdə ölür.
Ölümündən 24 saat keçməmiş qızın meyiti əvvəl cərrah Anri Blenvil, daha sonra isə Jorj Kuvye tərəfindən yarılır, beyni və cinsi orqanı çıxarılaraq İnsanlıq muzeyinə qoyulur. İçərisi doldurulan bədəni isə 1974-cü ilədək muzeydə nümayiş etdirilir.
6 may 2002-ci ildə, uzun sürən danışıqlardan sonra CAR rəhbəri Nelson Mandela onun qalıqlarının ölkəsinə gətirdilməsinə nail olur. 9 avqust tarixində anadan olduğu məkanda dəfn edilir.
