Aa
Libre.az
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Reading: Bədnəzərdən qorunmaq: qoruyucu simvollar və talismanlar
Paylaş
Libre.azLibre.az
Aa
Search
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Have an existing account? Sign In
Follow US
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
Libre.az > Ordan-burdan > Bədnəzərdən qorunmaq: qoruyucu simvollar və talismanlar
Ordan-burdan

Bədnəzərdən qorunmaq: qoruyucu simvollar və talismanlar

Libre
Libre 620 dəfə oxundu
Paylaş
Paylaş

Bədnəzərə inam coğrafi sərhədləri aşan dünya miqyasında bir fenomendir. Türkcə nazar, ərəbcə ain və farsca çeşm kimi tanınan bədnəzər anlayışı böyük əhəmiyyət kəsb edir. Min illərdir ki, bədnəzər xəstəliklərdən tutmuş ailə münaqişələrinə qədər bir çox mənfi halların səbəbi hesab olunur. Varlılar və ya gözəllər də daxil olmaqla paxıllığı cəlb edənlərin tarixən onun təsirlərinə ən həssas olduğu düşünülür.

Şərqi və Qərbi Afrikada pis göz inancı da dərin köklərə malikdir. Məsələn, Nigeriyanın Yoruba xalqı arasında ajuju,  yəni bədbəxtlik gətirə bilən paxıllığın yaratdığı zərərli baxış çox yayğındır.

Bədnəzərdən qorunmaq mövzulu mədəni tikililərə Mərkəzi Amerika, Cənubi Asiya, Mərkəzi Asiya və Aralıq dənizi regionunda rast gəlinmişdir. İtalyan folkloru ona malokkio kimi istinad edir, yunanların mati adlanan bədnəzər inancı isə paxıl və ya pis baxışlardan zərər görməmək üçün qoruyucu amuletə, çox vaxt mavi göz simvoluna əsaslanır.

Belə qədim artefaktlardan biri də Xorvatiyada aşkar edilib. III əsrə aid bu artefaktda göz formalı üzük, çiçəyi dişləyən dovşan və ya siçan (xoşbəxtlik əlaməti olduğuna inanılır) və səhnənin üstündəki göz simvolu təsvir edilib. Bu, Xorvatiyanın Roma işğalından əvvəlki dövrə aid olan Vinkovci şəhərində tapılan 200-ə yaxın artefaktdan biri idi.

Bədnəzərdən bəhs edən ən qədim mətnlərdən biri də onun təsirindən qorunmaq üçün istifadə edilən gil lövhələrin üzərində yazılmış dualardır.  Bunlar eramızdan əvvəl 3000-ci ildə şumerlər tərəfindən yaradılmışdır.

Bir çox tədqiqatçılar İspaniyada mağara divarlarında tapılan on min illik rəsmlərdə insanları pis gözdən qorumaq üçün təsvir edilmiş simvolların mövcudluğunu qeyd edirlər.

Bədnəzər anlayışı həmçinin dəniz pərilərinin insanlara və onların mal-qaralarına pis baxışlar və ya lənətlər yağdıraraq zərər və ya bədbəxtlik gətirdiyi düşünülən Şimali Avropanın kelt bölgələrinə də yayılmışdır. Bu inanclar avropalı müstəmləkəçilər və Yaxın Şərq mühacirləri vasitəsilə Amerikaya çatdırılıb.

Bədnəzərin lənətindən qorunmaq üçün çoxsaylı talismanlar yaradılmışdır. Bir çox mədəniyyətlərdə bunlar konsentrik mavi və ağ dairələri olan disklər və ya toplardır, mavi və ya yaşıl göz və ya gözü təmsil edən digər əşyalardır. Xalq arasında nazar kimi tanınan mavi şüşədən hazırlanmış, eramızdan əvvəl XVI əsrə aid göz formalı muncuqlar Aralıq dənizi və onun ətrafında tapılıb. Bundan başqa, Məhəmməd peyğəmbərin qızı Fatimənin adını daşıyan başqa bir məşhur talisman da var.

Yaxın Şərqdə bədəvilər bədnəzərə qarşı tədbir kimi buxurdan istifadə edirdilər. Xüsusən də, kimsə lənətləndikdən sonra mənfi enerjini təmizləmək üçün ağac və ya buxur yandırırdılar. İranda neqativ enerjini təmizləmək üçün əsfənd toxumlarının yandırılması ənənəsinin eramızdan əvvəl VI əsrdən eramızın VII əsrinə qədər davam edən Zərdüştilik dövrünə aid olduğu düşünülür.

Bəzi mədəniyyətlər pis gözdən qorunmaq üçün müəyyən qidaları istehlak etməyin, xüsusi əl jestlərindən istifadə etməyin, müqəddəs dualar taxmağın və ya xüsusi ritual rəsmləri və ya əşyaları nümayiş etdirməyin vacib olduğuna inanır. Roma dövründə boynunda böyük bir fallus şəklinin daşınması da bu cür inanclardan biri idi.

Tibb elmi pis gözün ölümlə nəticələnə bilməyəcəyini iddia etsə də, əsrlər boyu ölümlər onun lənəti ilə əlaqələndirilir. Orta əsrlər Avropasında cadugər hesab edilən şəxslər tez-tez pis baxışları ilə zərər vurmaq qabiliyyətinə görə ittiham olunur və edam edilirdilər. Britaniya məhkəməsinin bəd gözün təsirindən qorxması o qədər idi ki, təqsirləndirilən cadugərlər məhkəmə salonlarına dal-dala girməyə məcbur edilirdilər.

Etiketlər: ain, bədnəzər, çeşm, fallus, malokkio, mati, nazar boncuğu, nəzər muncuğu, sumer
Libre 06 Noyabr 2023

Son yazılar

“Əshabi-Kəhf” – yeddi yatmış əfsanəsi: tarixdə olmuş hadisə, yoxsa sadəcə əfsanə?

Yeddi yatmış mağarası və ya Əshabi-Kəhf mağarasının adı "Qurani-Kərim"in 18-ci surəsinin ("Kəhf" surəsi) 17-ci ayəsində xatırlanır. Amma bu ayədə yeddi…

70 dilə tərcümə edilən kitabın şok səhifələri aşkarlandı – Cinsi əlaqə və əxlaqsızlıq…

II Dünya Müharibəsinin simvollarından birinə çevrilən yəhudi əsilli Anna Frankın nasist işğalı zamanı Amsterdam şəhərində qələmə aldığı gündəliklərə dair yeni…

“Al-Ayyala” rəqsi: döyüş mənşəyindən təntənəli performansa keçid

ABŞ Prezidenti Donald Trampın Yaxın Şərq turu çərçivəsində Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə rəsmi səfəri zamanı qarşılanma mərasimində qəribə, eyni zamanda möhtəşəm…

Tarixdə ilk və yeganə qadın papa: Papissa İohanna

Qadın papanın varlığı məsələsi hər nə qədər katolik dairələrdə təkzib olunsa da, sənət və memarlıqda bu barədə müəyyən ip ucları…

Uilyam Morqan hadisəsi və ABŞ-da anti-mason hərəkatı (1826–1838)

XIX əsrin əvvəllərində azad masonluq ABŞ-da həm sosial, həm də siyasi baxımdan əhəmiyyətli bir güc mərkəzi kimi formalaşmışdı. Masonluq, bir…

Önə çıxan yazılar

Pyotr taxtı uğrunda mübarizə: yeni Papa kim olacaq?

2025-ci il, 21 aprel. Roma vaxtı ilə saat 22:45. Ağ “papamobil” Apostol sarayının kölgəsindən keçir. Bir neçə dəqiqə sonra Müqəddəs…

25 Aprel 2025

“OK” sözünün anlamı nədir?

Amma köhnə nəslin nümayəndələri hesab edirlər ki, bu, insanlar arasındakı ünsiyyət soyuqluğunun səbəblərindən biridir. Belə kəlmələr münasibətləri bozlaşdırır, mehribanlığı azaldır…

10 Aprel 2025

Qrafik-qurğu ilə terror hücumunu təsvir edən uçuş nömrəsi

11 sentyabr terror hadisəsi ilə bağlı illərdir danışılır, fərqli versiyalar irəli sürülür, hətta bir çox hallarda bununla bağlı konspirasiya nəzəriyyələri…

07 Noyabr 2024

Dünyanın ən tənha evləri

Rahatlıq və təklik istəyirsiniz? Onda bu tənha evləri sevəcəksiniz. Sivilizasiyadan qopmuş, çılğın izdihamdan uzaq və nə qədər tənha olsalar da,…

05 Noyabr 2024
  • AZ 3500, Qazax, Azərbaycan Osman Sarıvəlli küçəsi 27
  • (+99450) 366-61-86
  • info@libre.az
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
 
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?