Aa
Libre.az
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Reading: Azərbaycanda ilk pivəni kim bişirib?
Paylaş
Libre.azLibre.az
Aa
Search
  • Ana səhifə
  • Tədqiq və Tətöbbə
  • Ordan-burdan
  • ART
  • SportİSM
  • Yaşam
  • Bizə yazın
Have an existing account? Sign In
Follow US
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
Libre.az > Ordan-burdan > Azərbaycanda ilk pivəni kim bişirib?
Ordan-burdan

Azərbaycanda ilk pivəni kim bişirib?

Libre
Libre 258 dəfə oxundu
Paylaş
Paylaş

Pivənin ilk dəfə neoilit dövründə meydana gəlməsi deyilir. Hətta o da deyilir ki, əcdadlarımız taxılı çörək üçün deyil, məhz, pivə bişirmək üçün yetişdiriblər. İsraildə Rakefet mağarasında tapılmış tapıntılar onu deməyə əsas verir ki, natufiyalılar eramızdan 13 min il əvvəl pivə ilə tanış olublar.

Bəs Azərbaycanda ilk dəfə pivəni kim bişirib? Çox maraqlı faktlar var…Bu işin baniləri almanlar olub…

Yelenendorf– Azərbaycan pivəsinin vətəni

Azərbaycanda alman koloniyalarının tarixi XIX əsrin ilk on illiyinə dayanır. İlk koloniya, Yelizavetpol quberniyasında əsası qoyulan Yelenendorf (indiki Göygöl) olub.

Yelenendorfda məskunlaşan alman icmasında əsas rolu Forer qardaşları oynayıb. Onların şərabçılıq təsərrüfatına böyük meyvə bağları, tərəvəz sahələri və bağçalar daxil idi. XIX əsrin sonlarından etibarən isə onlar, ət və pendir tədarükü məqsədilə atçılıq və mal-qara ilə məşğul olmağa başladılar.

Bu böyük təsərrüfatın banisi, sadə icma sakini Xristofor Forer idi. 1846-cı ildə o, ilk üzümçülük desyatini yaratdı. 1870-ci ildən bu təsərrüfat “Xristofer Forer və oğullarının təsərrüfatı” adlanmağa başladı. 1892-ci ildə isə o, öz təsərrüfatını oğullarına (Xristofor, Fridrix, Qotlob və Henrix) bağışladı və “Forer qardaşlarının təsərrüfatı” adlandı. Qardaşlar bu təsərrüfatı sahələr üzrə ayırdılar.

Qardaşlar təsərrüfatı daha da inkişaf etdirərək, spirt, konyak və pivə sahələrini gəlişdirdilər. 1868-ci ildə onlar pivə zavodu inşa etdilər. Lakin ilk əvvəllər məhsuldarlıq o qədər də çox deyildi – ildə 12 min litr…

Getdikcə pivəyə olan ehtiyac çoxalırdı. Buna görə, istehsal da yüksəlməyə başladı. 1911-ci ildə Yelenendorfda 21900 vedrə pivə bişirilmişdi ki, bunun da dəyəri 24090 rubl idi.

Bu zavod gücünə görə, XX əsrin əvvəllərində Zığda yerləşən Bakı pivə zavodundan sonra ikinci yeri tuturdu.

Forer qardaşlarının Bakıda da mağazaları vardı, Kolyubakinskiy və Mariinskiy küçələrinin kəsişməsində, Nağıyevin evində yerləşirdi.

Təəssüflər ki, Sovetlərin hakimiyyətə gəlməsi ilə onların təsərrüfatları milliləşdirildi, bir çox alman güllələndi və ya Sibirə sürgün edildi.

1949-cu ildə, II Dünya Müharibəsindən sonra Yelelndorfdakı pivə zavodu “Kirovabad pivə zavodu” adı ilə fəaliyətini bərpa etdi. 1971-ci ildə zavod 900 min çəllək pivə istehsal edirdi. 1997-ci ildə zavod “Gəncə pivə” ATSC adı ilə fəaliyyətini davam etdirməyə başladı.

2004-cü ildə zavod bazarın 5%-nə nəzarət edirdi. Lakin 2006-cı ildə “Bakı-Castel” şirkətinin zavodu alması ilə əlaqədar olaraq, fəaliyyətini dayandırdı.

Paytaxt Bakıda Jiqulevskiy pivəsi

Azərbaycanda ikinci pivə zavodu Zığda inşa edilib. Burada “Jiqulevskoe” pivəsi istehsal olunurdu. Əsasını qoyan avstriyalı zadəgan, tacir idi.

Alfred Yozef mariya fon Vakano 1846-cı ildə Avstriya-Macarıstanda anadan olub, Vyanada Kommersiya akademiyasında təhsil alıb. 1880-ci ildə öz kapitalını M.Faber ilə birləşdirərək, Samarada Jiqulevskiy pivə zavodu açıb. (Bu ad yaxınlıqda yerləşən eyniadlı dağdan götürülüb)

1882-ci ildə Vakano və Feber səhmdar cəmiyyəti təsis ediblər. 1900-cü ildə “Vakano və Ko. Jiqulevskiy pivəbişirmə zavodu yoldaşlığı” yaradıldı. Bu şirkət Rusiyada ən nəhəng pivə zavodu idi: burada 2.5 min işçi və fəhlə çalışırdı. Burada bir neçə növ pivə (o cümlədən, “Vyana” növü) istehsal olunurdu.

1889-cu ildə onların səsi Bakıdan gəlməyə başladı. Burada (indiki İsrafil Məmmədov küçəsində) pivə anbarı tikdilər.

1969-cu ildə yeni zavod – “Xırdalan-Bakı pivə” zavodu yaradıldı.

XX əsrin 60-70-ci illərində yeni zavodlar: Dağlıq Qarabağda “Əsgəran alkoqolsuz pivə zavodu”, Salyanda (1965), Yevlaxda (1967), Xaçmazda (1969), Mingəçevirdə və Sumqayıtda (1975) və Zaqatalada (1979) pivə zavodları açıldı.

Ən böyük pivə zavodu 1969-cu ildə Xırdalanda açıldı.

1997-ci ildə bu zavod fransız “Group Castel”in idarəçiliyinə keçdi. Zavodun gücü ildə 6 milyon dekalitrdən 10 milyon dekalitrə qalxdı.

2000-ci ildən Xırdalan pivəsinin istehsalına başlanıldı. Daha sonra, “Xırdalan Qara”, “Xırdalan 7/7”, “33 Export”, “Bizim pivə”, “Əfsanə” markaları meydana çıxdı. 2008-ci ildə şirkət ölkədə pivə bazarının 70%-nə nəzarət edirdi.

15 мая 2008-ci ildə «Балтика» və Brasseries Internationals Holding (Eastern) Ltd (BIH Eastern) bu zavodu almaq üçün saziş imzaladılar və zavod «Балтика»nın tabeliyinə keçdi. 2009-cu ildən şirkət «Балтика-Баку» adlanmağa başladı. (Carlsberg Group)

“Carlsberg Azerbaijan”ın büdcəsi 50 milyon AZN-dir. Portfelə “Xırdalan”, “Tuborg”, «Балтика 7», «Балтика 0», «Балтика 9», «Балтика 4», «Балтика КУЛЕР», “Əfsanə”, «Жигулевское Фирменное», “Carlsberg”, “Kronenbourg Blanc”, Seth and Riley’s Garage Hard Lemon и Karmi Sensual kimi adlar daxildir.

Urban.az

Etiketlər: Azərbaycanda ilk pivə, Forer qardaşları, pivə, Xırdalan, Xristofor Forer
Libre 08 Aprel 2019

Son yazılar

ORTA ƏSRLƏRİN QARANLIQ ÜZÜ – TAMPLİERLƏR

Sarsılmaz fədakarlıq, qabaqcıl hərbi taktika və unikal maliyyə sistemi ilə silahlanmış məbədçilər tarixdə silinməz iz qoydular.

Androniki parodiya edən aktyorun faciəli ölümü

Məqalə Azərbaycan teatrının görkəmli komiklərindən Əbülhəsən Anaplı Məmmədov haqqındadır. Onun soyadı bəzi afişa və proqramlarda “Anaplinski” kimi də göstərilib. Əbülhəsən…

İlluminati: sirli ordenin tarixinə qısa səyahət

Lakin bu gün təkcə zəhmətkeşlərin bayramı deyil, həmçinin tarixin ən sirli, adı müxtəlif konspirasiya nəzəriyyələrində hallanan cəmiyyətlərdən biri – İlluminatinin…

Sünnət adətinin mənşəyi

Hər bir kişinin həyatında bir neçə əlamətdar hadisə olur ki, onların bəlkə də ən birincisi sünnətdir. Bəs sünnət nədir? Bu…

Lilit: Adəmin həyat yoldaşı, yoxsa şeytani tanrıça?

Lilit, Babil mətnlərində hamilə qadınlara və uşaqlara hücum edən qanadlı qadın şeytan kimi yad edilir. Bu əfsanə Babildən Anadoluya, Suriyaya,…

Önə çıxan yazılar

“Zaman səyyahı”ndan 4 aprel üçün qorxunc xəbərdarlıq

Özünü “Zaman səyyahı” adlandıran və 2671-ci ilə aid olduğunu iddia edən Eno Alarik yeni xəbərdarlıqları ilə gündəm olub. O, sentyabra…

04 Aprel 2023

“Polşa parlamenti” ifadəsinin anlamı nədir?

"Polşa parlamenti" ("Sejm walny", "Polsk riksdag" və ya "Polnischer reichstag") ifadəsi, əsasən, xaosu, qarışıqlığı, müzakirələr zamanı qərarların qəbulunun mümkün olmadığını təsvir…

17 Mart 2023

Məzəli adlarla tarixə düşən beş hərbi münaqişə

Çörək və pendir müharibəsi Bu ad altında 1491-1492-ci illərdə Şimali Hollandiyada balıqçılar və kəndlilərin çıxışları tarixə düşüb. Yerli sakinlər yüksək…

25 Fevral 2023

XX əsrin ən dağıdıcı zəlzələləri

Dünya tarixində elə zəlzələlər var ki, onların böyüklüyü və törətdiyi dağıntılar yaddaşlarda iz qoyub. Statistikaya görə, dünyada hər il təxminən…

09 Fevral 2023
  • AZ 3500, Qazax, Azərbaycan Osman Sarıvəlli küçəsi 27
  • (+99450) 366-61-86
  • info@libre.az
© Libre.az 2023. Bütün hüquqlar qorunur.
 
Welcome Back!

Sign in to your account

Lost your password?