Ölçüsünə görə ən böyük pul küpürü
600 Malayziya rinqqiti
Dünyanın ən böyük küpürü olmaq uğrunda mübarizə Asiyadan başlamışdır. 1998-ci ildən başlayaraq, 19 il ərzində bu adı 100 min Filippin pesosu (22*33 sm) qazanmışdır. Lakin 2017-ci ilin dekabrında Malayziya hökuməti müstəqilliyin yubileyi münasibətilə 600 rinqqit buraxmışdır ki, bunun ölçüləri 22*37 sm təşkil edir. 600 rinqqitin Azərbaycan manatına qarşılığı təxminən 270-280 manatdır.
Üçqat banknot
|
Ən kiçik banknot
50 Mərakeş santimi
Bu rekorda 1944-cü ildə Mərakeş hökuməti imza atmışdır. Belə ki, poçt markaları formasında buraxılan 50 santimin ölçüləri 42 mm * 31 mm olmuşdur. Buna qədər isə ən kiçik küpür 1913-cü ildə buraxılmış 10 rumın banı idi.
Ən qiymətli banknot
10 min Bruney dolları
“Kim ən qiymətli küpür buraxacaq?” yarışması illərdir iki dost-rəqib dövlətlər Bruney və Sinqapur arasında gedir. Onlar bir-biriylə fəal şəkildə ticarət edir, hərbçilərin hazırlığını birlikdə həyata keçirir, hətta hər ikisinin, demək olar ki, ümumi valyutası var. 1967-ci ildə onlar valyutalarının daimi kursunun saxlanması haqda saziş imzaladılar: 1 Bruney dolları 1 Sinqapur dollarına bərabərdir. Bu qayda o vaxtdan davam edir, lakin “ən qiymətli küpür hansıdır” sualı bu “intriqanı” kəskinləşdirir. Hər iki dövlətin 10 min dollarlıq küpürü vardır, ancaq beynəlxalq bazarda Bruney dolları daha çox qiymətləndirilir.
İBNS-ın versiyasına görə ən gözəl banknot
10 İsveçrə frankı
Hər il Beynəlxalq Banknot Cəmiyyəti (International Bank Note Society, IBNS) dizayn nöqteyi-nəzərdən ən maraqlı küpürlərin seçimini edir. 2018-ci ilin aprelində IBNS-in ekspertləri 2017-ci ilin ən yaxşı küpürünü elan etdilər. Qalib vertikal şəkildə dizayn edilmiş 10 İsveçrə frankı oldu. Pulun bir üzündə dirijor çubuğu tutan əl və saat qurşağı, o biri üzündə isə İsveçrə saatlarının mexanizmi və Alp vasitəsilə İsveçrədən İtaliyaya uzanan dəmir yolu tunelinin şəkli təsvir olunmuşdur.
Dəniz ötəsi gözəllik
1985-2010-cu illər dizaynı ilə 10 min Polineziya frankı Fransız Polineziyasının 10 min frankına baxarkən burada əsl sənət əsərini görmək mümkündür: ornamentlər, heyvanlar və gözəl qadın profili. Təəccüblü deyil ki, bir çox turistlər və səyahətçilər bu küpürü əldə edib öz kolleksiyalarına əlavə etməyi sevirlər. Bu günkü 10 min Polineziya frankı əvvəlki kimi gözəl və zərif olmasa da, parlaq və xoşagələndir.
10 000 Polineziya frankı 2014-cü ilin dizaynı ilə |
İBNS müsabiqəsinin ilk qalibi
20 Kanada dolları
İBNS müsabiqəsinin ilk qalibi 2004-cü ildə Kanada dolları olmuşdur. Küpürün bir üzündə II Yelizaveta, əks üzündə isə Şimali Amerikanın qərb sahillərində yaşayan hindli tayfalarından olan haydalar təsvir olunmuşdur.
Milli qəhrəmanlarPul küpürləri üzərində dövlət başçılarının, tanınmış tarixi şəxsiyyətlərin, heyvanların təsvirlərinin verilməsi praktikada geniş yayılmışdır. Bu baxımdan üç küpürü təqdim edirik. Əfsanəvi səyahətçi
5 Yeni Zelandiya dolları Yeni Zelandiyanın 5 dollarlıq əskinasının üzərindəki əsas “qəhrəman” tədqiqatçı və alpinist ser Edmund Persival Hillaridir. Görüntü əsrarəngizdir: səyyah uzaqlara baxır, külək saçlarını sanki dağıdır və sifəti günəşdən yanmışdır. Hillari Everestə ilk çıxanlardan biridir. Bu vaxt onun sadəcə 33 yaşı vardı, 5 il sonra Antarktidaya gedir, Qanqa çayını keçir. O, bundan başqa bir çox mühüm ekspedisiyalar həyata keçirir. Görkəmli oyunçunun xatirəsinə
Corc Bestin xatirəsinə həsr olunmuş 5 Şimali İrlandiya funtu. Küpür məhdud sayda buraxılmışdır. 2006-cı ildə Olster bankı dünya futbolunun unudulmaz simalarından biri olan Corc Bestin xatirəsinə həsr olunmuş 5 funt buraxdı. İnsanlarla birlikdə heyvanlar
Adətən banknotların üzərində tarixi şəxsiyyətlərin, peyzajların, memarlıq abidələrinin təsvirləri olur. Lakin Belorus küpürlərində heyvan – dələ, dovşan, qunduz, canavar, yazı pişiyi, ayı və respublikanın əsas simvollarından olan zubr təsviri verilir. |
İlk polimer küpür
10 Avstraliya dolları
Plastik küpürlərə keçid son zamanların əsas tendensiyalarından birinə çevrilmişdir. Rumıniya, Kanada, Yeni Zelandiya və daha yeddi dövlət kağız pullardan imtina etmişdir. Ancaq ilk belə küpür 25 il əvvəl Avstraliyada buraxılmışdır. Pulun bir üzündə şair Endryu Patterson, o biri üzündə isə şairə Meri Hilmor təsvir olunmuşdur. Onlar avstraliyalılar tərəfindən çox sevilsə də ölkədən kənarda çox az tanınırlar.
Ən böyük nominallı küpür
100 milyard Zimbabve dolları
Ən çox sıfırlı küpür ölkənin 2008-ci ildə üzləşdiyi infilyasiyanın nəticəsidir. Bu pula hazırda bir banka pivə düşür.
«Axıradək çəkilməmiş» küpür
5000 Braziliya kruzadosu
Gözəl banknot hazırlamaq üçün heç də onu sonadək çəkmək, təsvirlər əlavə etmək, “bəzəmək” lazım deyil. Bunu 1988-ci ildə Braziliya Mərkəzi Bankı sübut etmişdir. 5 min kruzadonun üzərində 2 hindu qadının silueti verilmişdir. Tamamlanmamış rəsmin yanında isə Braziliyanın ən tanınmış rəssamı Kandida Pontinarinin rəsmi həkk olunmuşdur.
Küpür üzərində ölüm rəqsi
1000 İsveçrə frankı (1954-1974-cü illər)
İsveçrə dünyaya bir çox maraqlı küpürlər bəxş etmişdir, lakin 1954-cü ildə basılan küpür xüsusilik təşkil edir. Onun yaradıcıları küpürün üzərində Avropada geniş yayılmış dini və mifik süjetləri əks etdirmişlər. Pulun üzərində makabr – ölüm rəqsi əks olunmuşdur ki, bu da insan həyatının sonunun qaçılmaz olduğunu simvolizə edir.
500 frankın üzərində isə daha optimist əhval-ruhiyyəli təsvir əks olunmuşdur. Burada əbədi gənclik fəvvarəsi təsvir olunub ki, bunun da yanından keçən qocalar dərhal cavanlaşır. 100 frankın üzərində isə cənagvər qiyafəsində müqəddəs Martin təsvir olunmuşdur. O, Roma tribunun oğlu idi. Atası onun monax olmasını istəsə də, əksinə o, hərbçi olmağı üstün tutdu.
Polineziya mifləri küpürlərdə
20 Kuk adaları dolları
Polineziya küpürləri təkcə pul vahidi deyil, eyni zamanda, mədəni irsin yaddaşlarda qalması üçün vasitədir. 1987-ci ildə buraxılmış bu küpürün üzərində əlində kokos tutmuş, akulanın üzərində çılpaq qız təsvir olunmuşdur. Bu qəhrəmanın adı İnadır.
Mənbə: Vokrugsveta.ru
